Leeswijzer Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden COVID-19
TNO en het CBS monitoren jaarlijks de arbeidssituatie van werkenden in Nederland door middel van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA). De NEA is een jaarlijkse meting bij een nieuwe groep representatieve werknemers in Nederland. De NEA volgt veranderingen in het werk en de werkomstandigheden van Nederlanders en de gevolgen ervan voor de gezondheid en duurzame inzetbaarheid van werknemers in Nederland, alsook hun productiviteit en innovatiekracht. De wereld van de werkenden verandert, maar niet heel snel. Het jaar 2020 is daar een uitzondering op. De COVID-19 crisis en de maatregelen die zijn afgekondigd door het kabinet sinds maart 2020 – waaronder de aankondiging van maatregelen door het kabinet om grotendeels thuis te werken, aangevuld met het sluiten van scholen, horeca en sportclubs – zorgden per direct voor grote veranderingen die gevolgen hadden voor nagenoeg iedere werkende. Sindsdien is de arbeidssituatie van een grote groep werkenden in Nederland veranderd voor zowel mensen die hun baan verloren als voor hen die bleven werken. Bijvoorbeeld bij medewerkers in de zorg, die een verhoogde kans hebben op een besmetting omdat zij in direct contact komen met patiënten met COVID-19, maar ook omdat zij een verhoogde werkdruk ervaren. Andere voorbeelden zijn mensen die grotendeels thuis zijn gaan werken, met en zonder zorgtaken van de kinderen, en werknemers waarvan hun werkzaamheden grotendeels zijn vervallen.
Doel van het onderzoek
Om de effecten en gevolgen van de COVID-19 crisis op het werk inzichtelijk te krijgen, is de NEA-COVID-19 meting uitgevoerd. Het doel van het onderzoek is om een nauwkeuriger beeld van de arbeidssituatie van 2020 te krijgen, ook in vergelijking met de situatie van 2019. De gevolgen voor werkenden op het gebied van arbeidsomstandigheden, welzijn op het werk, gezondheid en specifieke indicatoren tijdens de COVID-19 pandemie (waaronder blootstellingsrisico’s, maatregelen vanuit werkgever en werknemers) kunnen dan nauwkeurig in kaart gebracht worden. We onderscheiden hierbij drie soorten doelgroepen, namelijk werknemers die op locatie (van de werkgever of klant) zijn blijven werken, werknemers die (deels) thuis zijn gaan werken en deelnemers die (tijdelijk) geen werk of geen werkzaamheden hebben.